Celebracje ku czci Krzyża Świętego

Śpiewem hymnu „Vexilla Regis prodeunt” („Sztandary Króla się wznoszą”), autorstwa św. Wenancjusza Fortunata z VI wieku w Bazylice Grobu Pańskiego w Jerozolimie zakończono obchody święta Podwyższenia Krzyża Świętego (14 września). To jedno z najważniejszych świąt dedykowanych Krzyżowi Chrystusa, obchodzone do dnia dzisiejszego. Krzyż jako znak zbawienia i ofiary Jezusa Chrystusa należy do podstawowych symboli chrześcijańskich. Oprócz adoracji krzyża w liturgii Wielkiego Piątku, to właśnie święto Podwyższenia Krzyża ma najwyższą rangę jeśli chodzi o oddawanie czci znakowi męki, zwycięstwa i chwały Chrystusa. Jako znak odwołujący się do wielorakiej rzeczywistości krzyż obecny jest nieprzerwanie w sztuce i refleksji chrześcijańskiej. Szczególne miejsce znajduje również w liturgii jerozolimskiej. Kolorem liturgicznym jest czerwień, barwa oznaczająca krew i żar miłości, ukazanych w zbawczej ofierze Chrystusa.

W Jerozolimie zachował się zwyczaj obchodzenia zarówno znalezienia Krzyża (7 maja), jak i jego Podwyższenia. Tradycyjnie obrzędom ku czci krzyża świętego przewodniczy wikariusz Kustodii Ziemi Świętej o. Ibrahim Faltas OFM. W tym roku uczynił to po raz trzeci. Obecnie „ciężar relikwii krzyża wydaje się większy” – napisano na oficjalnej stronie internetowej Kustodii Ziemi Świętej. To ze względu na sytuację w Palestynie. „Od niemal roku, tutaj, w Ziemi Świętej, odczuwamy niemożność podjęcia jakiegokolwiek działania w celu zatrzymania przemocy. Jesteśmy na nowo na Golgocie, w tym czasie panowania ciemności w historii ludzkości, gdy wojna i przemoc przygniatają życie także tych najmniejszych”, powiedział w kazaniu o. Ibrahim. Przez cały czas trwania liturgii na ołtarzu Ukrzyżowania na Golgocie znajduje się relikwia prawdziwego Drzewa Krzyża.

Coroczne wspomnienie konsekracji głównej budowli chrześcijańskiej Jerozolimy było wydarzeniem niezwykle ważnym, co poświadcza relacja pątniczki Egerii (koniec IV w.). W uroczystości brali udział mnisi i wierni z najdalszych stron. „Nie ma nikogo, kto w tę uroczystość i w to święto tak wielkie, nie chciałby być obecnym w Jerozolimie”, zauważa hiszpańska pątniczka. Uroczystość ta w liturgii w świętym mieście ustępowała jedynie obchodom Wielkanocy i Objawienia Pańskiego. Święto Podwyższenia Krzyża Świętego związane jest z faktem znalezienia drzewa krzyża przez cesarzową Helenę, matkę cesarza Konstantyna. Cesarz uczcił wspaniałymi budowlami najświętsze miejsca chrześcijaństwa. O wielkim znaczeniu tego odkrycia świadczy fakt, że poświęcenie bazyliki Grobu Świętego odbyło się w dziesiątą rocznicę odnalezienia Krzyża (335 r.). Ta uroczystość wiązała się przede wszystkim z faktem konsekracji kompleksu bazyliki konstantyńskiej: tzw. Martyrium (bazylika), miejsce Kalwarii i śmierci Chrystusa oraz Anastasis – rotunda Zmartwychwstania. 13 września 335 roku odbyła się uroczysta konsekracja i przekazanie miejscowemu biskupowi kompleksu budowli sakralnych. 14 września to rocznica wystawienia relikwii Krzyża na widok publiczny, a więc pierwszej jego adoracji, która miała miejsce następnego dnia po poświęceniu konstantyńskiej bazyliki.

Tegoroczna procesja z relikwiami Krzyża Świętego prowadziła nieco innym torem ze względu na prace przy odnowie posadzki bazyliki. Obecnie kładzie się nowe kamienie pomiędzy Rotundą a Kalwarią. Uczestnicy uroczystej liturgii usłyszeli słowa zachęty: „Powinniśmy modlić się usilnie, aby z tych ran narodziło się nowe życie dla pojednania i pokoju. Poprzez «szaleństwo krzyża», zgorszenie cierpieniem może stać się mądrością i chwałą obiecaną przez samego Chrystusa. Możemy ją z Nim dzielić, powstając ze zgliszcz, by stamtąd na nowo mogły rozkwitnąć pokój i sprawiedliwość dla wszystkich ludzi”.

Tegoroczne święto Podwyższenia Krzyża dla całego Zakonu Franciszkańskiego miało szczególną wymowę. 800 temu, na dwa lata przed swoją śmiercią, na górze La Verna (w Polsce zwanej Alwernią), św. Franciszek z Asyżu otrzymał na swoim ciele niezwykły dar – stygmaty. On, nieustannie kierowany miłością i kontemplujący mękę Chrystusa, w ten niezwykły sposób jeszcze bardziej upodobnił się do cierpiącego Zbawiciela. (mcp), foto: CTS